استرس و بار روانی بنزین سه نرخی بیشتر از اجرا شدن آن است! چه زمانی بنزین تغییر قیمت می‌دهد؟
روزنو :در حالی که سایه افزایش قیمت بنزین دوباره بر اقتصاد ایران افتاده، پیشنهاد‌های جنجالی برای سه‌نرخی کردن سوخت، بازار شایعات را داغ کرده است. آیا این گام، پایان عصر یارانه‌های ناعادلانه است یا مقدمه‌ای برای ناآرامی‌های اجتماعی؟ گزارش اکونگار از دل بحث‌های داغ مجلس و اتاق بازرگانی.
امیرحسین ثابتی، نماینده تهران، شمشیر را از رو بست: “سه‌نرخی شدن بنزین جدی است و نرخ سوم می‌تواند ۳۰۰ تا ۵۰۰ درصد گران‌تر شود. ” او دولت را به باد انتقاد گرفت که چرا با قاچاق سوخت مقابله نمی‌کند و پیشنهاد افزایش ۱۰ تا ۱۵ درصدی را مطرح کرد. ثابتی هشدار داد: بدون اصلاح، یارانه‌ها به جیب قاچاقچیان می‌رود و اقتصاد را فلج می‌کند.
به گزارش روز نو این اظهارات، یادآور آبان ۹۸ است؛ جایی که افزایش ۳۰۰ درصدی بنزین، موج اعتراضات را برانگیخت.
در مقابل، فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت، هرگونه پنهان‌کاری را رد کرد: “هیچ تغییری در سهمیه معمول مردم رخ نمی‌دهد؛ افزایش فقط روی سهمیه‌های اضافی اعمال می‌شود. ” او تأکید کرد: هر تصمیمی شفاف اعلام خواهد شد و هدف، حفظ آرامش خانوارها است. اما منتقدان می‌گویند این وعده‌ها، مسکن موقتی است؛ در حالی که تورم ۴۰ درصدی، قدرت خرید را بلعیده، سوخت ارزان همچنان بهانه‌ای برای مصرف بی‌رویه و قاچاق میلیارد‌ها دلاری است.
آرش نجفی، رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران، در گفت‌و‌گو با اکونگار، راهکار عملی داد: “اصلاح قیمت سوخت اجتناب‌ناپذیر است، اما باید پلکانی و هوشمند باشد. ” او مدل سه‌نرخی را ترسیم کرد: بنزین بدون یارانه (۲۵ تا ۳۰ میلیون لیتر روزانه برای صادراتی‌ها)، کاملاً یارانه‌ای (۱۰ میلیون لیتر برای حمل‌ونقل عمومی) و نیمه‌یارانه‌ای (۹۰ میلیون لیتر برای خانوارها). نجفی هشدار داد: “توزیع باید توسط شرکت ملی پخش مدیریت شود تا تورم حداقل بماند؛ دخالت‌های اضافی، فاجعه می‌آفریند. ”
وی افزود: “جامعه هزار درصد تورم را در هفت سال تحمل کرده؛ چرا بنزین همچنان نامتوازن بماند؟ مردم نجیب‌اند؛ نان ۱۲۰۰ درصد گران شد و اعتراضی نشد. دولت نگران آبان ۹۸ است، اما آن آشوب‌ها، کار مخالفان منافع ملی بود. ” نجفی تأکید کرد: “ثروت ملی را اسراف نکنیم؛ خانوارها باید بخشی از هزینه واقعی را بپردازند، نه اینکه یارانه به پرمصرف‌ها برسد. ”
همزمان، ابلاغیه واردات بنزین سوپر، زنگ خطر را به صدا درآورده. کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند: بدون اصلاح، کسری تولید سوخت به ۲۰ درصد می‌رسد و وابستگی به واردات، بودجه را خالی می‌کند. نجفی نتیجه گرفت: “درک متقابل جامعه و دولت، کلید موفقیت است؛ اصلاح پلکانی، نه شوک یک‌باره، راه خروج از بن‌بست است. ”
این پیشنهادها، اقتصاد ایران را در دوراهی قرار داده: عدالت یارانه‌ای یا ریسک اجتماعی؟ با تورم فزاینده و تحریم‌ها، بنزین دیگر فقط سوخت نیست؛ نماد بحران معیشتی است. منتظر بمانیم و ببینیم دولت کدام مسیر را انتخاب می‌کند.
